Như chúng ta đã biết cứ vào mùa đông, thời tiết của Trung Quốc sẽ trở nên rất lạnh giá và có tuyết rơi. Chính vì vậy, nhu cầu sử dụng than của người dân Trung Quốc trong mùa này là rất lớn. Điều đó khiến nguồn cung của than bị thiếu hụt và tình trạng thiếu điện trầm trọng đang xảy ra trên 20 tỉnh thành Trung Quốc. Để giải quyết tình trạng đó, Chính phủ Trung Quốc đã áp dụng chính sách “bình ổn giá”. Tuy nhiên, biện pháp này lại có tác động vô cùng mạnh mẽ và nó đã đã khiến cho thị trường than Trung Quốc lao đao, còn giá than thì bị giảm giá mạnh. Vậy nên, sau khi mùa đông kết thúc việc đảm bảo cung cấp nguồn than cũng trở nên khá khó khăn.
Mục Lục
Nguyên nhân của tình trạng thiếu điện tại Trung Quốc
Nếu như năm nay lại có một mùa đông lạnh giá, nhu cầu than sẽ vượt quá nguồn dự trữ. Do đó, trước khi mùa đông qua đi, việc đảm bảo nguồn cung than vẫn là một nhiệm vụ khó khăn. Điều đó mang tới nhiều thách thức với chính phủ Trung Quốc. Giá than tăng trở thành một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng thiếu điện ở Trung Quốc.
Ít nhất 20 tỉnh thành chiếm hơn 2/3 GDP của Trung Quốc đã áp dụng một số hình thức cắt điện. Tình trạng thiếu điện những ngày qua ở Trung Quốc đang ảnh hưởng tới cuộc sống của nhiều hộ gia đình. Ở Trung Quốc có cả trường hợp bị kẹt trong thang máy do cúp điện đột ngột. Tình trạng đó buộc các nhà máy phải cắt giảm hoạt động sản xuất.
Sau khi Trung Quốc xuất hiện tình trạng thiếu điện trầm trọng, các cơ quan hữu quan Trung Quốc đã lập tức áp dụng các biện pháp nhằm “bình ổn giá than”. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu điện. Việc kiểm soát giá than ngay tại “đầu ra”, tức là tại các mỏ than đã giúp giá than trên thị trường liên tục giảm sút. Đặc biệt giá than tại các nhà máy phát điện sử dụng nhiên liệu đã có chuyển biến rõ rệt. Mức giá than tại đây đã giảm 48%. Từ ngày 19/10/2021 đến nay, Uỷ ban cải cách phát triển quốc gia, cơ quan chủ quản về điện đã công bố hơn 28 văn bản khác nhau. Chúng có liên quan đến kiểm soát giá than nhằm mục đích sớm “bình ổn giá”.
Trung quốc triển khai biện pháp “bình ổn giá”
Theo nội dung các văn bản này, ngày 27/10/2021, Vụ giá, Uỷ ban cải cách phát triển Trung Quốc đã triệu tập tổ chức hội nghị với sự tham gia của Hiệp hội công nghiệp ngành than và các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh than lớn tại Trung Quốc. Họ nhằm thảo luận và đưa ra các giải pháp để sớm khống chế giá than. Hội nghị lần này đã đưa ra các biện pháp chi tiết để giảm giá than. Điều đó để phục vụ hoạt động của các nhà máy phát điện sử dụng nhiên liệu than. Phạm vi can thiệp giá than bao gồm giá tại khu vực mỏ khai thác và giá tại các khâu tiêu thụ.
Phương thức can thiệp đó là đưa ra mức giá hạn chế theo phương thức (khung giá tiêu chuẩn + biên độ biến động). Biện pháp tác động đối với giá than trong quá trình tiêu thụ tại điểm cuối. Nó do các tỉnh thành tự nghiên cứu đưa ra mức giá phù hợp với đặc điểm và thị trường của từng địa phương. Mức giá trần do Vụ giá, Uỷ ban cải cách và phát triển Trung Quốc đưa ra là 440 NDT/tấn. Nó đã bao gồm thuế, cộng thêm biên độ giao động không quá 20% (tức là 528 NDT).
Tuy nhiên, việc điều chỉnh giá này phải được Quốc Vụ viện Trung Quốc (Chính phủ) phê chuẩn. Tuy nhiên, sau khi có thông tin trên, giá than trên thị trường đã bắt đầu giảm. Hiện các địa phương đều yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất than thực hiện giá than hầm lò nhiệt điện 5500 kcal không cao hơn 1.200 NDT/tấn.
Thị trường than Trung Quốc giảm giá mạnh
Theo tờ Ordos Daily, ông Du Huiliang, Quyền Thị trưởng thành phố Ordos, Nội Mông, đã chủ trì cuộc họp về nguồn cung than và bình ổn giá than của thành phố. Họ yêu cầu giảm giá than 5.500 kcal xuống dưới 1.200 NDT/tấn. Các phương tiện truyền thông Trung Quốc cho biết. Thị trường than Trung Quốc một lần nữa xảy ra “làn sóng giảm giá”. Giá than cốc theo hợp đồng vào ngày 19/10 đã giảm từ mức giá cao nhất là 1.982 NDT/tấn xuống mức 1.033,8 NDT/tấn. Giá than giảm 48%, gần như “giảm một nửa. Ông Ký Hiểu Vân, chuyên gia nghiên cứu giá cả chi biết. Giá cả 03 mặt hàng lớn của ngành than đồng loạt giảm giá. Tình trạng đó do 03 nguyên nhân sau:
- Thứ nhất: Quốc vụ viện Trung Quốc đã ban hành “Kế hoạch hành động để giảm tải khí thải các-bon đến năm 2030”. Họ yêu cầu sử dụng quy trình lò điện để thay thế cho quy trình luyện sắt thép bằng lò cao. Thúc đẩy mạnh mẽ việc sử dụng công nghệ luyện gang hiện đại. Họ từng bước thay thế công nghệ lò cao và tiếp tục cắt giảm sản lượng sắt thép. Từ trước tới nay Trung Quốc vẫn sử dụng công nghệ lò cao để luyện giang thép. Việc sử dụng lò điện cũng đồng nghĩa sẽ giảm bớt nhu cầu sử dụng than cốc. Nhu cầu sử dụng than cốc trong tương lai sẽ giảm đáng kể.
- Thứ hai: Các cơ quan ban ngành liên quan sẽ kiểm tra. Họ chấn chỉnh nghiêm ngặt các bãi tập kết than trái phép. Thậm chí sẽ đưa than tồn kho do đầu cơ vào sử dụng để tăng nguồn cung cho thị trường.
- Thứ ba: Sử dụng các biện pháp hành chính để khống chế giá than. Theo thông tin từ Hội nghị này, giá than tại cảng có thể sẽ giảm xuống mức 800 NDT/tấn.
Ảnh hưởng của Chính phủ đến thị trường than
Trước mắt, Trung Quốc tiến hành can thiệp giá than cốc bằng biện pháp hành chính. Uỷ ban cải cách và phát triển Trung Quốc vào ngày 27/10/2021 đã tổ chức hội nghị. Họ thảo luận, điều chỉnh giá các loại than khác. Mục đích của việc đó nhằm từng bước đưa ra mức giảm giá cụ thể. Về giá than giao ngay trên thị trường bị ảnh hưởng sự can thiệp mạnh mẽ của các biện pháp hành chính. Giá than cốc giao ngay đã giảm. Các mỏ than thực hiện nghiêm túc ở mức dưới 1.200 NDT/tấn than 5.500 kcal.
Hầu hết các mỏ than đều tập trung đảm bảo nguồn cung. Các chuyến hàng qua đường sắt diễn ra bình thường. Tồn kho tổng thể vẫn ở mức thấp. Ngụy Á Như, nhà phân tích than tại China Haitong cho biết. Chính sách về điều tiết giá than diễn ra thường xuyên. Áp lực của chính phủ đối với giá than vẫn còn rất lớn. Nó khiến sự hoảng loạn của thị trường vẫn diễn ra mạnh mẽ. Lượng than tích trữ tại nhà máy nhiệt điện đang dần hồi phục. Nhưng nó vẫn ở mức thấp trong lịch sử.
Khi thời tiết chuyển lạnh dần, mùa cung ứng “khí ấm” của miền Bắc Trung Quốc cũng đang đến gần. Nhu cầu than sẽ tiếp tục tăng cao. Nếu như năm nay lại có một mùa đông lạnh giá. Nhu cầu than sẽ vượt quá nguồn dự trữ. Trước khi mùa đông qua đi, việc đảm bảo nguồn cung than vẫn là một nhiệm vụ khó khăn. Điều đó đem lại rất nhiều thách thức với chính phủ Trung Quốc.
